21 Σεπ 2012

138 ~ Άλκηστις Πρωτοψάλτη: Άλκηστης Σεβαστή Αττικιουζέλ του Σταύρου και της Μαρίας

Γεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από Έλληνες γονείς. Μέχρι την ηλικία 7 ετών ζήσαμε στην Αλεξάνδρεια και ένα μικρό χρονικό διάστημα στο Σουέζ. Η καταγωγή του πατέρα μου ήταν από την Αττάλεια της Μικράς Ασίας και της μητέρας μου από την Χίο.

Τα παιδικά μου χρόνια κύλησαν πολύ ευτυχισμένα και τα θυμάμαι με αγάπη: Τα ζεστά απογεύματα στην Αλεξάνδρεια, τις βόλτες με τον παππού μου, τη μυρωδιά της θάλασσας, τα ηλιοβασιλέματα, το θρόισμα από τους φοίνικες που στόλιζαν την παραλία, τους ψαράδες με τα καλάμια τους, το τραμ, τις καραμέλες αργισούς, τις βόλτες με το αυτοκίνητο στη Σαχάρα... Tο μαγαζάκι με τα χρωματιστά τζάμια που έφτιαχνε φαλάφελ και πίτες ζεστές απέναντι από το σπίτι μας ήταν αυτό που πρόσφατα ξύπνησε τις παιδικές μου μνήμες και θυμήθηκα την γειτονιά των πρώτων χρόνων της ζωής μου. Το σπίτι μας σήμερα δεν υπάρχει πια. Έχει αντικατασταθεί από ένα πολυώροφο κτίριο, το Δικαστικό Μέγαρο Αλεξάνδρειας.

Τις αταξίες μου, τις θυμάμαι περισσότερο από τις περιγραφές της μητέρας μου, ήμουνα πραγματικά θηρίο! Στο σπίτι μας στο Σουέζ υπήρχε μία μεσοτοιχία με μία σκάλα ξύλινη, ίσια και ψηλή στην οποία η μαμά απεγνωσμένα κάθε φορά με παρακαλούσε να μην ανεβαίνω. Φυσικά εγώ, όπου "μη" μέσα! Μια φορά ανέβηκα στην κορυφή της, κι έπεσα μέσα σ' ένα σκουπιδοτενεκέ που ήταν από κάτω. Το αποτέλεσμα ήταν να με κάνουν μπάνιο με πετρέλαιο!!! Ήμουν αεικίνητη και δεν έτρωγα το φαγητό μου, γι αυτό και είχανε βρει το εξής κόλπο: είχανε φτιάξει ένα φίδι με πανί, το φοράγανε στο χέρι και το κινούσανε στο τζάμι για να με φοβίσουν... Κάποια μέρα όμως, η θεία μου είχε ξεχάσει στο δάκτυλό της την δακτυλήθρα που έραβε και έτσι ανακάλυψα την ...σκευωρία.

Το σχολείο μου ήταν το Αβερώφειο, ένα σχολείο που άφησε εποχή στην Αλεξάνδρεια και το οποίο δυστυχώς τώρα έχει ελάχιστους μαθητές. Το επισκέφθηκα πρόσφατα και οι μνήμες ζωντάνεψαν αμέσως. Το προαύλιο του σχολείου, ο ιστός της ελληνικής σημαίας, το γήπεδο που κάναμε τις γυμναστικές επιδείξεις, οι βρύσες που τότε δεν τις έφτανα για να πιω νερό. Μετά από τόσα χρόνια είναι ακόμη εκεί ο ίδιος επιστάτης, ο οποίος έψαξε και βρήκε τους καταλόγους εγγραφής της χρονιάς μου: Άλκηστης Σεβαστή Αττικιουζέλ του Σταύρου και της Μαρίας. Μου άρεσε πάρα πολύ το όνομα που διάλεξε η μητέρα μου για μένα, κυρίως για την ριζοσπαστική της απόφαση να έχω ένα όνομα που δεν ακολουθεί την οικογενειακή κληρονομιά. Όσο για το Σεβαστή, ήταν απαίτηση του παπά, ο οποίος δεν δεχόταν μόνο το αρχαίο ελληνικό Άλκηστης.

Ο πατέρας μου ήταν χειρούργος οδοντίατρος και η μητέρα μου δασκάλα. Ήταν και οι δύο πολύ αυστηροί αλλά ταυτόχρονα πολύ τρυφεροί. Με αγαπούσαν πάρα πολύ -καθ' ότι ήμουν και μοναχοκόρη- και συχνά αυτό το εκμεταλλευόμουνα. Η σχέση μου με τον πατέρα μου ήταν εξαιρετική -όσο θυμάμαι- και δεν μου χάλαγε ποτέ χατίρι. Υπήρχαν φορές που με πήγαινε στον κινηματογράφο και τον υποχρέωνα να ξαναδούμε την ταινία πάλι από την αρχή. Εξακολουθώ να είμαι φανατική φίλη του κινηματογράφου. Μου αρέσουν κυρίως οι περιπέτειες, οι ταινίες με ιστορικό περιεχόμενο και οι επιστημονικής φαντασίας.

Αρχές της δεκαετίας του '60 οι γονείς μου αποφάσισαν λόγω των πολιτικών γεγονότων να εγκαταλείψουν την Αίγυπτο και ευτυχώς να έρθουν στην Ελλάδα. Οι περισσότεροι συγγενείς διασκορπίστηκαν σε άλλες χώρες. Ο ξεριζωμός ήταν τόσο επώδυνος που τον θυμάμαι ακόμα, κυρίως το κλάμα των δικών μου και την σκηνή του τελωνιακού που μου πήρε την κούκλα από τα χέρια και έσπασε το κεφάλι της, ψάχνοντας για τιμαλφή. Από τότε δεν ξανάπαιξα με κούκλες. Μου άρεσε να παίζω με τ' αγόρια ποδόσφαιρο, ασχολήθηκα με τον αθλητισμό. Έτρεχα 100 και 400 μέτρα μετ' εμποδίων στον Πανιώνιο, και αργότερα έπαιζα βόλεϊ στην ομάδα του Μίλωνα της Νέας Σμύρνης. Ο αθλητισμός ήταν στο αίμα μου.

Το πρώτο μας σπίτι στην Αθήνα ήτανε στον Υμηττό. Γειτονιά γραφική με ευκαλύπτους και γιασεμιά, κι ένα θερινό σινεμά, την ΑΒΑΝΑ. Ο πατέρας μου εργαζόταν σαν επιστημονικός συνεργάτης σε μία μεγάλη γερμανική βιομηχανία. Η μητέρα στο σπίτι ασχολείτο μαζί μου. Λίγο αργότερα μετακομίσαμε στην Καλλιθέα. Εκεί πήγα δημοτικό σχολείο. Στο 6ο Καλλιθέας. Μετακoμίζουμε ξανά, στη Νέα Σμύρνη αυτή τη φορά και στο γυμνάσιο πια, της Ευαγγελικής Σχολής. Ονειρεμένα χρόνια. Όλα είχανε μπει σε μία τάξη, σχολείο, αθλητισμός, φίλοι, σχολικές εκδρομές, μέχρι την στιγμή που η πίεση και η συσσωρευμένη στενοχώρια προκάλεσαν στον πατέρα μου ένα σοβαρό εγκεφαλικό περιστατικό το οποίο ήταν και μοιραίο. Η εμπειρία αυτή, της ζωής, με ωρίμασε απότομα...

Τελειώνοντας το γυμνάσιο ήμουνα σίγουρη ότι θ' ασχοληθώ με τον αθλητισμό, μέχρι τη στιγμή που ένας φίλος με παρότρυνε να τραγουδήσω. Η πρώτη μου ακρόαση ήτανε στον Δήμο Μούτση. Από αυτόν ξεκίνησαν όλα.

Παρά τις θυελλώδεις αντιρρήσεις της μητέρας μου ο πρώτος δίσκος ήταν γεγονός: ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ σε ποίηση Κωνσταντίνου Καβάφη, Γιώργου Σεφέρη [1] [2], Γιάννη Ρίτσου, Κώστα Καρυωτάκη και φυσικά σε μουσική Δήμου Μούτση. [....] 1975. Στην οδό Σίνα υπήρχε το θέατρο ΠΑΠΑ. Εκεί πήρα το βάπτισμα αυτού του χώρου συμμετέχοντας σ' ένα πρόγραμμα μαζί με τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη, την Μαρίζα Κωχ και τον Θανάση Γκαϊφίλια. [....] Το 1985 συνεργάζομαι για πρώτη φορά με τον Σταμάτη Κραουνάκη, με τον οποίο γνωριζόμασταν από τα σχολικά χρόνια αλλά δεν το θυμόμασταν!!! Κατά την διάρκεια της συνεργασίας μας από διάφορες περιγραφές ανακαλύψαμε ποιοι... ήμασταν! Από τότε μας συνδέει μία πολύ ειλικρινής φιλία, η οποία μέσα από τις δυσκολίες της ζωής και της τέχνης έγινε ακόμη πιο δυνατή και κρατάει μέχρι σήμερα. Αυτός ο δίσκος ΚΥΚΛΟΦΟΡΩ ΚΑΙ ΟΠΛΟΦΟΡΩ, είναι η πρώτη ολοκληρωμένη συνεργασία με την Λίνα Νικολακοπούλου και η αφετηρία πολλών θεαμάτων τα οποία θεωρώ ότι έχουν αφήσει την σφραγίδα τους. Τα λόγια της Λίνας με συγκίνησαν πάρα πολύ και ο τρόπος περιγραφής των συναισθημάτων ήταν ένα βέλος που διαπέρασε την καρδιά και την ψυχή μου. [....] Ένα χρόνο μετά η ΛΕΩΦΟΡΟΣ Α'. Μέσα από την αναζήτησή μας για ένα νέο τρόπο παρουσίασης του ελληνικού τραγουδιού, γεννιέται η πρώτη μουσική παράσταση στην Ελλάδα. Ένα πρόγραμμα που κάναμε μαζί με τον Σταμάτη Κραουνάκη και την Λίνα Νικολακοπούλου σε σκηνοθεσία Ανδρέα Βουτσινά, σκηνικά και κοστούμια του Μανώλη Παντελιδάκη. Όπως είπε και ο Σταμάτης "είναι ένα σενάριο με τραγούδια για τις τρεις συγκεκριμένες φωνές, τους τρεις αγγέλους αυτών και τρεις περιστρεφόμενες καρέκλες". Άλκηστης Πρωτοψάλτη, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Κώστας Γανωτής. [....] Το καλοκαίρι του 1986 κάνουμε μία μεγάλη περιοδεία σε όλη την Ελλάδα με την Δήμητρα Γαλάνη, την οποία θαύμαζα από τα σχολικά μου χρόνια όχι μόνο για την φωνή της αλλά και για την ευαισθησία της. Αυτό το χρονικό διάστημα ήταν αρκετό να συνδεθούμε πιο πολύ και να γεννηθούν δύο υπέροχα τραγούδια: ΚΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ ΖΩΝΤΑΝΟΙ και το ΔΙΚΑΙΩΜΑ που ήταν και ο τίτλος του ομώνυμου δίσκου που κυκλοφόρησε αργότερα σε στίχους της Λίνας. Η σχέση μου με την Λίνα δεν ήταν μόνο επαγγελματική. Υπήρχε και μία βαθιά, δυνατή φιλία μεταξύ μας με όλα τα υπέρ και τα κατά της... Οι διαφορετικοί χαρακτήρες μας, ήταν η αιτία που δημιουργήθηκαν πολλές συγκρούσεις μεταξύ μας, αλλά μέσα από αυτές τις συγκρούσεις πάντα γεννιόταν κάτι εποικοδομητικό. Η εκτίμηση, ο θαυμασμός και η αγάπη είναι συναισθήματα που αντέχουν στον χρόνο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των τραγουδιών που έχω ερμηνεύσει είναι δικά της. [....] Η ιδέα της Λίνας να συνεργαστούμε με τον σκηνοθέτη της ΟΜΑΔΑΣ ΕΔΑΦΟΥΣ Δημήτρη Παπαϊωάννου, μας οδήγησε στο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ για δύο χρονιές. Η παράσταση αυτή ήταν στην κυριολεξία μοναδική. Ήταν ό,τι πιο δύσκολο έχω κάνει μέχρι σήμερα αφού πέραν των άλλων προσόντων απαιτούσε και άψογη σωματική κατάσταση. Γυμναζόμουνα καθημερινά τουλάχιστον 2-3 ώρες, πήγαινα στο θέατρο αρκετές ώρες πριν, να προθερμάνω το σώμα μου προκειμένου ν' ανταπεξέλθω στις ασκήσεις ακριβείας του Δημήτρη. Η συνομιλία του σώματος με τη φωνή ήταν απόλυτα συγχρονισμένα -μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο. Το μουσικό ταλέντο του Νίκου Αντύπα έδενε απόλυτα με τον λόγο της Λίνας, τα σκηνικά της Λίλης Πεζανού, τους φωτισμούς του Ανδρέα Μπέλλη και ολοκληρωνόταν μέσα από τις αργές κινήσεις της χορογραφίας του Δημήτρη.

[....] Και η ζωή συνεχίζεται...
Άλκηστις Πρωτοψάλτη (1954)



* το αυτοβιογραφικό κείμενο είναι από τον ιστότοπο Music Corner
* φωτογραφίες: hxosfm.gr, dalaras.gr, ogdoo.gr,
article.wn.com, e-orfeas.gr, cityofpetaloudes.gr,
elculture.gr

Ετικέτες , ,